Skip to content
Liefs, heel veel liefs

Het licht begint te wandelen
door het huis en raakt de dingen aan.
Wij eten ons vroege brood gedoopt in zon.
Je hebt het witte kleed gespreid
en grassen in een glas gezet.
Dit is de dag waarop de arbeid rust.
De handpalm is geopend naar  het licht.

Ida Gerhardt

Zo begon ‘Liefs uit Wassenaar’ op deze zondag. Dit is de wekelijkse online uitzending van de Vrijzinnigen NPB Wassenaar in tijden van Corona. Karin Vogelaar vertelde over haar week en zij zong ‘Like an angel passing trough my room’.  Freek Koster speelde muziek van Bach, wiens geboortedag een dag eerder was. Tom Mikkers zorgde voor de column die hieronder is te lezen. Terugluisteren kan ook. Beluister de stream van zondag 22 maart. 

Theologische Verwarring

Theologische verwarring, daar heb ik last van. Ik was gewend om ellende te bespreken die ver weg plaats vond.  Om te bidden voor “de anderen”.  Mijn voorbeden van een paar weken geleden heb ik er nog even bijgehaald. Daarin kwamen China en Wuhan voorbij. Het viel in de categorie “leed dat ver weg is en dat we bijna dreigen te vergeten”.  De werkelijkheid heeft me ingehaald. Ons allemaal.  We zijn ontwaakt in een film waarvan we de afloop nog niet weten. We hebben misschien wel de meest bizarre week in dit land sinds decennia achter de rug. We staan voor een week waarin vele mensen ziek worden, en in het slechtste geval zullen sterven. Het enige dat we kunnen doen is binnen blijven. Binnen blijven en nog eens binnen blijven. Ik kan u er niet genoeg op wijzen. Wil je graag zorgen voor een ander, dan is dit de manier. Houd die anderhalve meter in acht. Volg de regels die de overheid nu stelt, hoe vreemd ze ook voelen, hoe anders het leven er ook door wordt.Via whatsapp komen er dagelijks berichten binnen bij me van mensen in mijn omgeving. Twee soorten berichten: allereerst zijn er de grappen over het Coronavirus. Veel grappen over toiletpapier ook. Maar er is ook dat andere…dat extra betrokkene. De lieve kant van mensen, niet het cynisme.  Dat je wat sneller vraagt aan een ander: hoe gaat het met je? Dat app groepen die wat minder actief waren, ineens actiever worden. Online fluisteren we elkaar hoop toe.

Vallen en opstaan

Het was de afgelopen week ook een week van mentaal vallen en opstaan. Misschien herkent u dat. Ineens is het licht uit, en moet je opnieuw je richting bepalen. Vallen en opstaan. Om met opstaan te beginnen. Wat kan nog wel in dit werk? Opgang, ons blad, de website, een nieuwsbrief, af en toe een belletje. Van de nood een deugd maken, zoals ons cybercafé het aanpakte. Dat is wel een heel mooi voorbeeld van wat in onze gemeenschap gebeurde. Het cybercafé is een groep die elkaar onderricht in alles wat online mogelijk is, en die wekelijks hier in de achterzaal van de kerk bij elkaar komt. Dat fysiek samen komen ging dus niet meer. Maar als een echt cybercafé kwamen de gasten van dit café deze week online toch bij elkaar. Kennisnemen van apps hoe je met elkaar toch samen kunt zijn. Die souplesse, dat deed mij goed. Gisteren heb ik een microfoon setje besteld. Dan kan ik thuis opnamen maken als de regels strenger worden, en we hier niet meer in de kerk kunnen opnemen.

Dingen blijven doen, dat helpt ook Het rare is ook dat Corona even heel ver weg was, als ik werkte en dingen deed. Dan kwam dat oude gevoel van een maand geleden weer terug, waarin Wassenaar en Den Haag mijn veilige bubbel was, waar het wereldleed niet bij kon komen. Maar het was ook vallen. Corona kruipt dichter en dichterbij. Mijn moeder woont in Boekel waar de hoogste Corona-dichtheid is van Nederland. Mensen die we kennen krijgen de ziekte of overlijden eraan. Het is hartverscheurend om te horen dat mensen die je kent alleen sterven, zonder hun dierbaren erbij.

Wakker worden

Wakker worden deze week is ook anders. Dat frisse gevoel aan het begin van de dag wordt binnen een minuut overstemd door een harde stem die je erop wijst dat er iets heel groots aan de hand is, dat je weer de hele dag gaat vergezellen. Ik merk dat ik het moeilijk vind om het nieuws niet te volgen. Om het soms ook even te laten. En dan is er nog leren om op je plek te blijven. Dat – thuis blijven – dat is in principe niet heel onaangenaam. Het leven thuis is zoals het leven thuis kan zijn in dit land, meer dan genoeg te eten en te drinken en voldoende toiletpapier. De sfeer is minder opgefokt. De hond is in de buurt. Maar toch, er zijn zoveel mensen, ook onder degenen die nu luisteren die alleen thuis zijn. Die alleen nog maar gebeld, geappt of gemaild kunnen worden. Hou vol, je bent niet alleen.

Als ik buiten kom, heb ik het gevoel in een soort heilstaat rond te lopen. Het is rustig op straat. Er hangt een passieve sfeer. Mijn gedachten worden kleiner. “Hee er rijden veel auto’s” of “hee er rijden wat minder auto’s.” Mensen ontlopen elkaar een beetje. Het is allemaal niet onvriendelijk, maar wel anders. Ik groet en ik houd afstand. Alsof de geheime dienst je in de gaten houdt, en dan boodschappen doen in een winkel en zien dat hele schappen leeg zijn, omdat de paniek toeslaat.  Ik las artikelen die me vertellen dat Corona een les is. Moeder aarde reset de planeet. Niet Corona is het virus, maar wij mensen zijn het las ik ergens. Ik ontving een berichtje dat alle politieke partijen nu eindelijk hun zin hebben gekregen. Allemaal tegelijk zien ze hun prioriteiten verwezenlijkt. De VVD kan ondernemers steunen, Groen Links en de Dierenpartij hebben eindelijk minder auto’s op de weg en vliegtuigen in de lucht, Het CDA en de CU kunnen zich verheugen omdat gezinnen eindelijk weer tijd hebben voor elkaar en samen eten. D66 heeft de coffeeshops open. PVV en het FvD zien dat grenzen dicht zijn. De vrouwen van DENK hoeven geen handen meer te schudden, en de PvdA krijgt een minister. Zonder te polderen is er een situatie ontstaan waarin iedereen zijn zin heeft gekregen, maar de prijs die betaald wordt is hoog.

Geestelijke les

Wat de geestelijke les is van dit alles heb ik nog niet helder. Inzichten van vandaag moet je misschien morgen weer herroepen. Iedere dag komt er weer wat zwaarte bij. Ik denk soms wel: waarom hebben we dit niet voorzien? We dansten op de vulkaan en we hadden het niet door dat we net zo kwetsbaar zijn als andere levende wezen die we maar al te vaak vreselijk behandelen. We vierden feest maar we hoorden de donder niet.Onze levens worden kleiner. Misschien is dat wel de les…kleiner worden.  Ik las trouwens het volgende: “Laten we 2020 maar afgelasten. Het is niet in ieders belang om dit jaar nog voort te zetten. Ook al is er veel werk in de voorbereiding van dit jaar gaan zitten. We kunnen er beter mee stoppen. Mensen die nog een kaartje hebben voor 2020 kunnen het volledige bedrag van aankoop terugkrijgen. Maandag beginnen we fris met 2021. Het ligt in onze bedoeling om er een plezieriger jaar van te maken, net zoiets ongeveer dan als 2016, waarvan iedereen dacht dat het een rotjaar was maar in vergelijking met 2020 was het een wandeling door het park.” Theologische verwarring daar heb ik last van. Wat dat is? Ik heb in mijn hele leven nog nooit leed heb gemaakt onze samenleving zo stillegde. Wat de betekenis daarvan is, is misschien wel ons gemeenschappelijk huiswerk voor de komende tijd. Terug naar dat oude comfortabele gebed voor de anderen die het moeilijk hebben kan niet meer. Wij zijn het dit keer zelf.

Godsbeeld

Wat het godsbeeld is dat hierbij hoort? God op afstand? Moeder aarde die zichzelf uit en dan weer aan zet? God die ingrijpt en denkt nu is het genoeg? Is dit het einde der tijden? Of het begin van een nieuwe manier van samenleven? Is het een soort 40 dagentijd in praktijk waar we nu mee te maken hebben en loopt onze ellende parallel aan het kerkelijk jaar en zitten we hier met Pasen weer bij elkaar? Ik weet het niet. Die theologische verwarring van de afgelopen week zorgt ervoor dat ik het moeilijk vind om bij wat we nu meemaken een Bijbelverhaal te zoeken dat erbij past. Keuze te over:  Een genezingsverhaal van Jezus, de tien plagen, de toren van Babel of de zondvloed of toch een stukje uit de Apolyps….ik waag me er niet aan.

Veel liefs

Misschien is het wel logischer dat we onze kerkdiensten even opschorten, om ook daarover na te denken.  Onze kerkdiensten heten de komende tijd in ieder geval geen kerkdiensten meer.  Als ik heel eerlijk ben vind ik ‘Liefs uit Wassenaar’  beter klinken. Het is warmer, minder afstandelijk, ook al kunnen we fysiek niet bij elkaar komen. ‘Liefs uit Wassenaar’, dat is het banier dat we nu hebben gehesen in onze geloofsgemeenschap. Daar houd ik me voorlopig aan vast. Aan dat liefs vooral. Wat dat is en hoe we dat vormgeven? Hoe we daar weer woorden voor vinden, gebeden en straks een wijze van leven voor ontdekken als dit allemaal voorbij is…dat is aan ieder van ons. Daar trekken we samen in op. De verwarring krijgt niet het laatste woord.  Dus ook niet vandaag. Dag kerkdienst van de Vrijzinnigen NPB Wassenaar, de geloofsgemeenschap of vereniging die geen kerk is met de lange naam die ik zo vaak zo ingewikkeld vind om uit te leggen aan buitenstanders, tot ziens …en hallo ‘Liefs uit Wassenaar’. De komende tijd ga ik uitvogelen wat ‘Liefs uit Wassenaar’ precies is,  en hoe we dat in deze tijd concreet kunnen maken. We zijn niet de eerste mensen die getroffen worden door een ziekte die wereldwijd toeslaat. Misschien valt er wat te leren van degenen die ons voorgingen. Tot die tijd: dag, dag, blijf gezond, hou je veilig, liefs, wat zeg ik je… heel veel liefs uit Wassenaar.

Tom Mikkers

 

 

 

 

 

 

 

Back To Top
Zoeken