Pieter Hartevelt ging voor op 10 januari. Beluister de dienst of lees de overdenking over Marcus 1:1-11. De stream start op 1.20 minuten

Lichtpuntjes

De zondag na kerst sprak ik in mijn overdenking uit dat ondanks de sombere tijd waarin we leven er toch zeker lichtpuntjes zijn. Nieuwe vaccins zouden wel eens het begin van het einde van de corona-epidemie kunnen betekenen.

Venijn

In Amerika is een president gekozen die verzoening in plaats van verdeeldheid wil. Nu blijkt dat de zittende president nog een keer een truc uit de hoge hoed tovert in de vorm van de bestorming van het Capitool, ‘Het venijn zit ‘m in de staart’ is in dit geval wel van toepassing. Net als u waarschijnlijk zat ik woensdagavond aan de buis gekluisterd. De carnavaleske stoet van mensen wist zich een weg door de beveiliging te banen tot diep in het Capitool. Verbazingwekkend was het om te zien hoe divers het amalgaam van boze mensen was. Op een bord was te lezen: ‘Jezus redt’ en er was een soort viking met heidense tatoeages van Wodan en Donar. Angst en haat maken vreemde bedgenoten als het gaat om een gemeenschappelijke vijand.

Wie wil schitteren

De blaaskaak staat niet sterk.
Met paraderen wordt je niet aanzienlijk.
Wie wil schitteren is niet glansrijk.
Pretenderen is geen verdienste.
Wie snoeft is daarom nog niet goed.
Gezien vanuit de Tao heet dit:
‘overtollig voedsel en overbodige aangroeisels.’
Alle schepsels haten dat.
Wie de Tao betracht houdt zich daar verre van.
(Lao-Tse, vertaling: Kristofer Schipper)

Van het zingen van je eigen lof moeten we niet zoveel hebben. ‘Bescheidenheid siert de mens.’ Ook de Chinese wijsgeer Lao-Tse zegt: ‘Wie wil schitteren is niet glansrijk. Wie snoeft is daarom niet goed.’ Woorden niet besteed aan de vetrekkende president die vooral zichzelf geweldig vond. Maar dat deed niets af aan de grenzeloze bewondering van zijn aanhangers. We lazen uit Marcus. Daarin valt de auteur met de deur in huis: Het begin van het evangelie van Jezus Christus, Zoon van God. Verdere introductie van de hoofdpersoon van dit evangelie is niet nodig.

Ware identiteit

‘Het begin’ klinkt het als een echo uit een ver verleden. Toch hangt het verhaal van Marcus niet in een soort historisch of literair vacuüm. Met het citaat uit Jesaja wil Marcus laten zien dat alles wat hij vertelt in dezelfde lijn ligt als het boodschap van de profeten. Het hele Evangelie door is er sprake van een wegmoffelen of verkeerd begrijpen van de ware identiteit van de hoofdpersoon. Verschillende keren klinkt het: jij bent de zoon van God, maar blijkbaar is dit niet voor iedereen evident. Marcus blikt terug om duiding te geven aan het verhaal van Jezus’ leven. Deze Jezus bleek door zijn oneervolle dood niet te voldoen aan de gedroomde messiasfiguur. Dit is de paradox die Marcus probeert op te lossen. Hoe kan deze ‘loser’ toch de messias zijn?

Onder ogen zien

Dingen die we verwachten komen niet altijd en als ze toch komen zijn ze vaak anders dan we hadden gehoopt. Is de teleurstelling dan wellicht groter dan wanneer het gehoopte helemaal niet komt? Dat is misschien ook wat de mensen in Washington ervaarden, hoewel hun messias, in tegenstelling tot Jezus in het Marcusevangelie, het wél nodig en vanzelfsprekend vond zijn eigen roem rond te bazuinen. Nu Trump met als zijn klatergouden grandeur van zijn voetstuk is gevallen, zal het voor veel van zijn aanhangers moeilijk zijn dit onder ogen te zien. Het besef dat we er naast gezeten hebben, doet pijn. Dus bedenken we van alles om onze overtuigingen overeind te houden.

Optimisme

Straks horen we een lied van Coldplay: Everyone hurts. Daarin klinkt de vraag: Wat voor wereld wil je dat deze is? Ben ik de toekomst of geschiedenis? Want de toekomst mag dan wel onzeker zijn, maar misschien is dat hoe het moet zijn. De toekomst is als een leeg doek waarop we onze hoop en verlangens schilderen. Misschien is optimisme te veel gevraagd, maar ik wens ons allen realiteitszin en hoop om de toekomst dit jaar met een beetje vertrouwen tegemoet te zien. En, de moed om opnieuw te beginnen met iedere nieuwe dag.