Bezinningssamenkomst – Ai Weiwei – lezing met beelden door Ivo de Jong

Ai Weiwei is een jaar jonger dan ik (1957), maar groeide op in het moeilijke China van Mao. Weiwei’s vader was de dichter Ai Qing. Naar gelang de politieke wind waaide de beroemdste (vriend van Mao en van Pablo Neruda) of meest verguisde (rechts element, vijand van het volk) der Chinese dichters. Ai Qing heeft vanwege zijn meningsuitingen meer dan de helft van zijn leven in detentie en verbanning doorgebracht. De helft daarvan was zoon Weiwei bij zijn vader. Toen zich de mogelijkheid van vluchten voordeed in de vorm van een studiebeurs, vertrok zoon Weiwei als twintigjarige nihilist naar New York. Daar blijkt dichter Alan Ginzberg gedichten van zijn vader uit het hoofd te kennen. Weiwei’s belangstelling en respect voor zijn vader groeide.

Op 4 juni 1989 wordt het Tienanmen protest kapotgeslagen. In China is daar nu geen letter meer over te vinden; de Chinese overheid bepaalt het internetverkeer (ook het woordpaar “Ai Weiwei” bestaat nu niet meer). Omdat er vrienden verdwenen keert Weiwei terug naar Tienanmen. Zo begint zijn kunstenaarschap: als activist, als zoon van de beroemde vader, als mens die van vader op zoon ondervond waar terreur toe in staat is – en wat vrijheid betekent. Soms werd ook Weiwei geroemd, dan weer berucht via lastercampagnes met valse aanklachten. De aanvaringen met de Chinese overheid werden steeds heftiger, maar Weiwei blijkt gesneden uit buigbaar en onbreekbaar hout. Hij werd almaar scherper, creatiever en gevaarlijker voor de staat.

Ai Weiwei is een kompas en het geweten van deze tijd. En een nihilist is hij dus allang niet meer! Op 14 april wil ik er in Wassenaar graag meer over vertellen – en een deel van zijn werk laten zien.